“they cling to things they don’t need
and lose their minds because of things we want instead
but before they are ghosts,
they’re dread to realize how emptiness we are
they look back and pray for their own forgiveness,
…”
– The Greatest Salvation –
“họ bám víu vào thứ họ không cần
và đánh mất bản thân trước những điều họ khao khát,
thế nhưng trước khi là những bóng ma,
họ khiếp sợ khi nhận ra
rằng bản thân trống rỗng đến nhường nào.
họ nhìn lại và cầu nguyện cho sự tha thứ
từ chính mình,
…”
– Sự cứu rỗi vĩ đại –
Beautiful Mind VN
Nhắc tới những cộng đồng tâm lý lớn tại Việt Nam, chắc hẳn không ít người đã từng nghe qua cái tên “Beautiful Mind VN” (Việt Nam), một trong những dự án phi lợi nhuận, phi chính trị, tập trung cung cấp kiến thức sức khỏe tâm lý cho mọi người.
Người sáng lập và điều hành chính của tổ chức là Nguyễn Khánh Linh, cô gái nhỏ nhắn theo học chuyên ngành Knowledge Engineering (một nhánh của khoa học máy tính) đã luôn ấp ủ cho mình một chủ đề không mấy liên quan đến ngành học: Làm sao để người Việt có thể cởi mở hơn về các vấn đề sức khỏe tâm lý.
Chẳng biết từ lúc nào, việc nói về các vấn đề liên quan đến tâm lý luôn là chủ đề nhạy cảm của người châu Á, bởi chỉ cần nghe đến tâm lý tâm thần chúng ta dễ dàng mặc nhiên gọi đó là “bệnh”. Điều này vô hình chung dẫn đến sự khép mình lại của một bộ phận những người có sức khỏe tâm thần chưa ổn định để rồi chính họ tự tạo ra cho bản thân một khoảng trời ẩn sâu không ai nhìn thấy được.
“Ai cũng có một khoảng trời giấu kín” là tác phẩm đầu tay của Khánh Linh. Quyển sách là tuyển tập những câu chuyện ngắn ẩn danh, cùng những diễn giải khoa học về các vấn đề sức khỏe tâm lý thường gặp cũng như các bài thơ lược dịch từ Anh sang Việt, đã giúp khắc họa vô vàn khoảng trời riêng trong tâm trí mỗi người.
Nỗi niềm cất vào trong
“Làm gì có cuộc đời nào không có nỗi buồn, làm gì có một cuộc đời bình yên, chỉ có trái tim bình yên thôi.” – Richard Nicholls
“Ai cũng có một khoảng trời giấu kín” tựa như một bức tranh màu nước sống động với nhiều gam màu trộn lẫn vào nhau. Nó có thể là tông màu đỏ rực của những nhiệt huyết căng tràn bất chợt cuộn lên rồi dập tắt, hoặc cũng có thể là hồng nhẹ nhàng trong bức thư cô gái gửi người yêu, hoặc tông xám buồn cho những ngày lạc lõng không biết mình là ai rồi sẽ đi về đâu của những người trẻ chông chênh.
“Khi nhìn thấy một người đang than thở, phản ứng đầu tiên của hầu hết chúng ta là nghi hoặc. Nghi hoặc rằng liệu sự đau đớn ấy có đáng để thể hiện ra ngoài hay không, và nên thể hiện như thế nào?”.
Đọc những chương đầu tiên, chính tôi cũng cảm thấy nghi hoặc. Tôi đã tự hỏi tại sao con người lại có phản ứng như vậy trước những đồng loại đang gặp tổn thương. Tôi tự hỏi nỗi đau sao có thể đem chúng ra mà so sánh với nhau. Nỗi đau là nỗi đau, vậy thôi, bởi không ai muốn nỗi đau của mình là đau hơn người khác cả.
Để nói rằng mình đang đau và cái đau ấy đến từ bên trong đòi hỏi người ta sự dũng cảm rất lớn.
Việc mạnh dạn chia sẻ vấn đề về sức khỏe tâm lý của bản thân tại Việt Nam đã và đang vướng phải một rào cản đó là sự phán xét. Nó khiến mọi cố gắng được giãi bày của người có các vấn đề tâm lý trở nên khó khăn. Họ chọn cách giấu những thương tổn vào trong, mãi chôn vùi mà không cho nó cơ hội được chữa lành.
“Ai cũng có một khoảng trời giấu kín” của Khánh Linh, hệt như người bạn trầm tính lâu ngày không gặp của tôi. Cô ấy luôn ít nói, thi thoảng mỉm cười và chọn cách im lặng để lắng nghe hết tâm sự tôi giãi bày. Sau đó nhẹ nhàng vỗ vai hoặc gật gật đầu. Cô ấy cho tôi một cảm giác dễ chịu rằng cô hiểu tất cả những gì tôi nói, rồi cô sẽ thử gọi tên những suy nghĩ tôi mang thành lời như: Hạnh phúc, Sự chân thành, Yếu đuối, Nhớ nhà..v..v
Đó cũng là cách Khánh Linh đặt tiêu đề cho mỗi bài viết trong quyển sách.
Đồng thời với kha khá những bài thơ hay, mang ý nghĩa chữa lành hoặc thức tỉnh được viết bằng hai ngôn ngữ Anh và Việt, quyển sách càng trở nên nhẹ nhàng đằm thắm như một người bạn luôn sẵn sàng bên cạnh để an ủi ta bằng câu chữ.
“Ai cũng có một khoảng trời giấu kín” không hứa hẹn sẽ làm cho bất cứ ai trong chúng ta hạnh phúc, nó chỉ đơn giản là một người kể chuyện trong chốc lát, và để lại trong lòng ta những câu nói nhẹ tênh như vệt nước nhỏ đọng lại trên bàn. Như những người bạn lâu ngày gặp lại cùng tâm sự những gì sâu kín trong lòng.
Hôm nay bầu trời của bạn thế nào? Nó có đang chất chứa điều gì không?